Brede steun voor Informatie Academie op Werkconferentie Bouwen aan een Responsieve Overheid
Op 5 juni 2024 was de Informatie Academie present op de werkconferentie van I-Partnerschap in de Rijtuigenloods in Amersfoort. In een geanimeerde interactieve setting was er zowel aandacht voor de Informatie Academie in het plenaire programma als tijdens de goed bezochte workshop. Naast brede steun voor het initiatief leidde dit ook tot inhoudelijke input en verbreding van het betrokken netwerk.
Noodzaak door groeiend gat
Key-note speaker prof. Jeroen van den Hoven, betrokken vanaf het eerste uur bij de Informatie Academie, onderstreepte de noodzaak. “De ontwikkeling van technologie gaat exponentieel en dus snel, organisatie-ontwikkeling verloopt logaritmisch, en dus langzaam. Dat is de wet van Martec. Dit gat wordt steeds groter en leidt tot ethische discussies. We moeten ontwerpen voor onze waarden, voor ‘fairness, non-discrimination, privacy, access, openness’. Hiervoor is het noodzaak dat overheid, kennisinstellingen en maatschappelijke instellingen het debat voeren en samenwerken in de Informatie Academie.”
Deuren open aan het Spui
Later die ochtend vond de workshop plaats met een presentatie van Jacqueline Rutjens, waarnemend directeur Programma Open Overheid.
“In knelpunten rond de responsieve overheid is Nederland niet uniek. Kijk bijvoorbeeld naar het Post Office schandaal in het Verenigd Koninkrijk. In de aanpak zijn we wel uniek, de Informatie Academie is een kennisrotonde die alle partijen verbindt. De Informatie Academie komt straks in het nieuwe pand aan het Spui in Den Haag, van de gezamenlijke universiteiten TU Delft, Universiteit Leiden en de Open Universiteit!”
Jacqueline lichtte toe dat de Informatie Academie een maatschappelijk gerichte academie is en daarmee een academie in de oorspronkelijke zin van het woord. Net zoals vroeger op het Griekse marktplein (de ‘agora’) kennis en wijsheid werd gedeeld vanuit verschillende invalshoeken.
Kenniskloof
In drie thematafels gingen de deelnemers aan de slag rond de onderwerpen Agora (netwerk), Onderwijs en Onderzoek. Hierbij bleek onder andere dat hogescholen en universiteiten meer met elkaar kunnen samenwerken bij het ontwikkelen van curricula, om met elkaar een mooi palet aan te bieden. Ook blijkt er momenteel een leemte te zijn: er worden geen informatiemanagers meer opgeleid, wat betekent dat het een vakgebied is zonder kern. Er is een kenniskloof in die zin dat de kennis die nu bij de overheid aanwezig is niet meer bij de kennisinstellingen aanwezig is. Meer betrokkenheid van ambtenaren via gastcolleges is wenselijk, evenals het betrekken van jongeren.
Regio-hubs en verbreding usual suspects
Suggesties voor de agora-functie waren onder meer: regionaal organiseren en landelijk verbinden, pop-ups op verschillende locaties, verdere verbreding van het netwerk buiten usual suspects, Inhoudelijke suggesties waren onder meer: de responsieve rechtsstaat, burgerparticipatie in design en Woo-verzoeken gebruiken om signalen van burgers op te vangen, waardegedreven ontwerpen en de implementatie van AI-systemen.
Afstemming en commitment
Wat betreft onderzoek bleek de wens om gezamenlijk onderzoek en innovatie-agenda’s af te stemmen, met ook budgetten voor uitvoering. Hierbij bleek ook behoefte aan commitment aan de vraagkant: er wordt nu vaak veel tijd geïnvesteerd waarna onderzoeksvragen alsnog stilvallen, dit is een herkenbaar knelpunt. Oproep aan HR- afdelingen om tijd voor innovatie te creëren in het ‘HR-huis’.
Dit raakt ook aan leiderschap. Inhoudelijke suggesties waren onder meer onderzoek naar automatiseren van de menselijke maat, onderzoek naar integratie van wetgeving en onderzoek naar implementatie van de 17 informatiecategorieën voor openbaarmaking vanuit de Woo.
De resultaten van de sessies zijn gebruikt om de plannen verder aan te scherpen en voor de verdere programmering van activiteiten.